14-12: Alweer terug

De agta’s zouden er vanochtend al zijn rond een uur of 7 zodat we vroeg weg konden. Nanouk zei van tevoren al dat zij en haar guide niet zo snel waren, dus we namen genoeg tijd om in Camunayan te komen. De agta’s kwamen na een tijd wachten twee uur later aankakken. Ze pakten snel de zakken en we konden beginnen aan onze tocht. De weg was er alleen nog maar slechter op geworden vergeleken met vorige keer. Je kon niet eens meer fatsoenlijk lopen. Overal waar je liep moest je eerst met je voet voelen of je niet weg zou zakken in de modder. Uiteindelijk hebben we er een hele tijd over gedaan om bij de shortcut te komen naar Malisi toe. Aan het eind van de shortcut hoorde Mark zijn telefoon af gaan, hij had een sms’je. Deze was van Joni, en er stond in dat we weer terug MOESTEN komen naar Cabagan. Er was namelijk militaire activiteit gaande in het gebied waar wij heen gingen. Die waren er natuurlijk niet voor niets aan het patrouilleren. Afgelopen vrijdag was er een congresman doodgeschoten door de NPA (New People’s Army, een rebellengroep). Het leger was dus aan het patrouilleren om aanhangers van de NPA te vinden en die een kopje kleiner te maken. Soms als die twee groepen elkaar treffen kan het erg uit de hand lopen, daar bedoel ik mee vuurgevechten midden in een dorp. Het laatste wat je dan natuurlijk wilt is daartussen belanden, vandaar moesten we teruggaan. Dit berichtje bracht ons wel een beetje in de war. We waren gisteren nog bij de gemeente, en die hebben ons gewoon een permit gegeven dit gebied in te mogen. We wisten dus niet hoe serieus we dit zouden moeten nemen. We kamen tot het besluit om naar Malisi door te gaan en daar koffie te drinken en te informeren naar de situatie. Eenmaal in Malisi zagen we dat al de huizen verlaten waren. Er was dus niemand om aan te vragen, en we zijn toch maar terug gegaan. Voorheen was het al een keer gebeurd dat er studenten midden in een vuurgevecht kwamen te zitten, en daar hadden wij geen zin in. We konden dus weer terug naar Cabagan vandaag. Ik vond dat wel jammer, dat betekende geen data voor mij meer in Baggao. Maar natuurlijk gaat veiligheid natuurlijk boven alles. We hadden natuurlijk nog even veel spullen bij ons als op de heenweg en we moesten dus een kulong kulong nemen naar het centrum. De laatste van was al vertrokken van San Jose naar Tuguegarao toe, en we hadden dus een probleem. De enige optie was nog om een van af te huren die ons naar Cabagan toe wilde brengen. We moesten hier natuurlijk de hoofdprijs voor betalen, maar het was niet anders. Na een rit van een paar uur werden we keurig bij ons huisje afgezet op de ISU, maar dat mocht ook wel voor dat geld. We moesten de teleurstelling van de field trip verwerken met het nodige drinken en eten natuurlijk.

15-12: Voorbereiden Divilacan

Omdat de field trip naar Baggao gefaald was, kon ik alvast beginnen met de volgende te plannen. Ik was van plan na Baggao naar Divilacan te gaan, maar dat kwam nu dus eerder dan gepland. We wilden het liefst vandaag nog gaan, maar er moesten weer permits gemaakt worden en een vliegtuig geboekt worden. Daar hebben we deze dag mee gevuld. De tas was nog ingepakt en we hadden nog eten over, dus daar hadden we geen zorgen meer aan. Ik wilde graag wat kerstcadeaus kopen voor de gastfamilie in Divilacan, dus daarvoor gingen Mark en ik naar Tuguegarao voor. We kwamen terecht in de grootste prularia winkel van de Filipijnen. Het assortiment liep uit van make-up, tot speelgoed, tot aan keukenstellen. De winkel was ook echt gigantisch, en voor minder dan 10 euro had ik een hele tas vol troep. Daarna gingen we naar het vliegveld toe om onze vlucht voor de volgende dag te bespreken naar Maconancon toe. Het was druk op het vliegveld vergeleken met de vorige keer. We zitten nu natuurlijk rond de kerstdagen, en veel mensen willen hun familie opzoeken in de afgelegen gebieden. Maar goed, we hadden geboekt en zouden morgen in de tweede vlucht zitten naar Maconacon toe. De rest van de avond hebben we volgemaakt in Randy’s huis met… je weet wel.

16-12: Divilacan

De tassen waren al gepakt en we konden op naar het vliegveld. Daar stond een ongelofelijk lange rij, maar wij hadden blijkbaar voorrang. We gaven onze spullen af, en toen was het wachten tot onze vlucht ging. Toevallig kwamen we iemand tegen die we kenden. Dit was Art, de MENRO in Divilacan. Hij ging ook naar Divilacan toe voor de kerstdagen. Blijkbaar zaten wij niet meer in de tweede vlucht voor vandaag, maar in de vijfde. Die mensen daar vullen zelf maar wat in, en wij waren daar dus de dupe van. Uiteraard gingen er geen 5 vluchten vandaag en werd onze vlucht uitgesteld naar morgen. We konden onze spullen pakken en het de volgende dag weer proberen. Omdat het bijna kerst was, en iedereen vrij heeft van werk nu, worden overal christmas party’s gegeven. Vanavond was er eentje bij Randy thuis, dit betekende veel mensen en veel drank.

17-12: Opnieuw

Vol moed gingen Mark en ik weer op naar het vliegveld in Divilacan. Wij zaten in de derde vlucht vandaag, samen met Art. Na uren wachten en wachten kwamen zeiden ze om 1 uur in de middag tegen ons dat er geen vluchten meer waren vandaag. Er was er maar 1’tje gegaan vandaag, dus morgen zouden we de tweede vlucht hebben. We konden weer terug naar Cabagan toe en ons opmaken voor nog een christmas party.

18-12: Opnieuw

We waren weer op het vliegveld en het was weer tijd om te wachten tot onze vlucht weer gecanceld werd. De eerste vlucht ging, dus wij zouden in de volgende zitten. Na twee dagen wachten mocht het ook wel eens. De tassen werden ingeladen voor de tweede vlucht, maar dat waren niet de onze. Het vrouwtje achter de balie zei dat de tweede vlucht niet meer naar Maconacon ging, maar naar Palanan. Lekker dan dachten we, nog langer wachten. Toen het vliegtuig weer terug was, en wij eindelijk aan de beurt waren, besloten ze om niet meer te gaan vliegen vandaag. Nog een dag wachten dus.

19-12: Opnieuw

Ook vandaag waren we weer allemaal aanwezig op het vliegveld. We moesten er vandaag extra vroeg zijn omdat we de eerste vlucht zouden hebben. Deze zou gaan rond een uurtje of 9. Na wachten en wachten was het inmiddels 12 uur, en de vlucht was nog steeds niet gegaan. Om 1 uur kwam het goede nieuws weer dat er geen vluchten meer waren vandaag, alweer vanwege het weer. Nu begon ik mij er wel echt aan te irriteren. ’s Avonds was er weer een christmas party bij Randy thuis en had ik weer veel te veel gezopen.

20-12: Opnieuw

Ik werd wakker om 6 uur van mijn wekker met verschrikkelijke hoofdpijn en ik had het erg heet. De kater viel volgens mij wel mee, maar ik voelde mij gewoon een beetje grieperig. Ik sms’te Art hoe het weer was in Tuguegarao, waarop hij antwoorde; Dramatisch. Ik besloot maar gewoon in bed te blijven omdat ik mij ziek voelde en geen zin had om daar weer heen te gaan en te wachten. Om kwart voor 9 stuurde Art ineens een bericht dat het vliegtuig op het punt stond te vertrekken. Lekker dan, gaat hij eindelijk en dan lig ik ziek in mijn bed. Ik ging zo snel mogelijk naar Mark toe, en we raceten naar het vliegveld toe. Helaas waren we te laat… Je zou denken, je komt dan in de tweede vlucht terecht. Maar zo gaat het hier uiteraard niet, we waren verwisseld met mensen die in de 5^e vlucht zaten die dag. Ik was er helemaal klaar mee en wilde eigenlijk die vrouw achter de balie door het hele vliegveld slingeren. We hebben weer gewacht en gewacht maar we kwamen niet meer aan de beurt. Ik voelde me niet echt veel beter dan de ochtend ervoor, maar ben alsnog naar een christmas party geweest bij Junior thuis.

21-12: Eindelijk

Hoe ziek ik me ook voelde vandaag, ik moest weer naar het vliegveld toe om toch weer proberen te vliegen. We zaten in de tweede vlucht vandaag, omdat er gisteren best veel vertrokken was. De eerste ging, en toen flikte ze weer hetzelfde geintje. Ze hadden unaniem weer besloten dat de tweede vlucht naar Palanan ging in plaats van Maconacon. Daar zat ik dan de rest van de middag bij de gate te wachten tot het vliegtuig ging. Ineens kwam de announcement, en we moesten gaan boarden. Ik had er eigenlijk al helemaal geen zin meer in door al die dagen wachten en ook omdat ik mij ziek voelde. Maar nu was er geen weg meer terug. Na 20 minuten vliegen landden we in Maconacon waar het meteen begon met regenen. Ik weet niet waarom, maar we moesten een uur wachten in een busje voordat die vertrok naar Maconacon centrum. Daar zijn we vervolgens weer omgekeerd om passagiers op te halen van de volgende vlucht, die nooit gekomen was. Uiteindelijk werden we gebracht naar Divilacan in het busje. Ook daar was een christmas party gaande met het hele dorp in de sporthal. Iedereen van de MENRO zat bij elkaar, Matteo (chickboy), Jun-Jun, Jaime, Art en nog een paar bekende gezichten. Ze waren blij om ons weer te zien naar al die tijd en dat gevoel was ook wederzijds. We zouden dit keer alleen niet bij Jaime slapen, omdat dat eigenlijk niet helemaal de bedoeling was. Gasten moesten slapen in de bang house, dus daar brachten we onze spullen heen. Het was een houten huis met een paar kamers die helemaal leeg stonden. Matteo ging met ons mee, en hij zou ons gezelschap houden de komende dagen. Ik voelde me nog steeds niet best en ging maar slapen in mijn hangmat voor de rest van de middag. In de avond gingen we een beetje kaarten, en Mark en Matteo met zijn tweeën drinken.

22-12: Ziek

Ik voelde mij nog steeds erg beroerd in de ochtend en besloot thuis te blijven vandaag. Mark en Matteo gingen interviews doen in Divilacan. Na een tijdje kwamen ze weer terug zonder enkel resultaat. In plaats van interviews zijn ze naar Maconacon geweest om vlees te kopen voor onze lunch. Ook prima, maar ik had niet echt bepaald veel honger. In de middag gingen ze eropuit om toch interviews te doen, maar ze kwamen maar niet terug. Tot op een gegeven moment het al 7 uur was ofzo en ik eindelijk gerommel hoorde bij de deur. De scooter was halverwege de terugweg kapotgegaan en ze hadden 2 uur moeten lopen door de regen met een kapotte scooter in de hand. Ik had inmiddels al een vuurtje gemaakt zodat we daar later op konden koken. We aten uiteraard laat, en bij hun gingen alle remmen los die avond. Er was iemand gekomen met een gitaar en een aantal flessen gin. Ik lag rustig in mijn bed, maar ze maakten echt veel te veel geluid om te slapen. Ik liet ze maar gaan, want Mark kon eindelijk drinken. Sinds het incident met Rodel gebeurd is, mag hij niet meer van zijn vrouw drinken thuis en kan hij dat dus alleen stiekem hier doen. Het duurde niet heel lang voordat ze allemaal te dronken waren, en het werd vanzelf stil.

23-12: Dokter

Vandaag wilde ik mijzelf toch even na laten kijken bij de dokter. We zaten ver weg van een professioneel ziekenhuis of een dokter. Ik moest dit laten doen bij de lokale dokterskliniek. We bezochten eerst de kliniek in Divilacan, maar de mensen daar hadden vrij vanwege de kerstdagen. Toen moesten we op naar Maconacon, hopend dat het daar wel open was. Gelukkig was die open en ik kon gaan zitten bij een zuster. Ze had mijn bloeddruk en hartslag gemeten en ik vertelde wat er mankeerde. Ik werd doorgestuurd naar de dokter waar ik mijn verhaal ook kwijt mocht. Ik wilde wel even zeker weten of ik geen knokkelkoorts op had gelopen door een muggenbeet, dus ging voor de zekerheid heen. Ze zei dat je bij knokkelkoorts constant hoge griep had, en dat was bij niet het geval. Ze schreef een paar medicijnen voor, die ik later op heb gehaald. Om precies te zijn moest ik 15 pillen per dag nemen, 5 in de ochtend, 5 ’s middags en 5 in de avond. Natuurlijk was dat veel te veel, en ze hadden ook bijna allemaal hetzelfde effect. We gingen even naar de DENR-office toe in Maconacon om even gedag zeggen tegen de mensen daar. De TV stond aan met basketbal, en we waren daar niet meer weg te slaan tot lunchtijd. Ineens kwam er een gast aangelopen die een adelaar vast had. Hij had hem ergens bij het strand gevonden op de grond, dus die moest weer even opgelapt worden. Sinds de DENR de Department of Environmental and National Recources is, vond hij dat de DENR er voor mocht zorgen. Dat vonden zij ook wel goed, eerst moest hij geïdentificeerd worden. Het was nog een onvolwassen beest en bij vogels is het meestal moeilijk om dan te zien welke soort het is. De kleuren en de patronen op de veren zijn dan nog niet helemaal ontwikkeld. We kwamen tot de conclusie dat het wel een sea-eagle was, alleen welke? Er waren twee sea-eagles; de White-bellied en de Grey-headed sea eagle. We gingen voor de Grey-headed, omdat er totaal geen teken was van witte veren. Matteo had het op een gegeven moment wel weer gezien bij de DENR en we gingen weer terug naar Divilacan. Mark en Matteo hadden geen zin meer om interviews te doen voor de rest van de dag en zo hebben we een beetje gechillt bij het huisje.

24-12: Nog zieker

De pillen bleken nou niet echt te helpen, want dit was de ochtend waarop ik mij het slechtste voelde. Mark en Matteo gingen er weer op uit om interviews te gaan doen en ik lag maar een beetje op mijn bed in de bang house. Ik voelde mij ook weer niet super beroerd dat ik helemaal niets meer kon. Met was een beetje griep die in vlagen kwam met constante hoofdpijn en vooral veel hoesten. Daarmee ga je natuurlijk niet leuk interviews lopen doen de hele dag, omdat dat gewoon niet gaat. Het was al wat kouder de afgelopen dagen, er was veel regen, en ik had natuurlijk veel te veel gedronken op al die Christmas party’s. Waarschijnlijk heeft die combinatie er voor gezorgd dat ik een beetje ziek ben geworden, maar wel weer zonde van mijn field trip. ’s Avonds na het eten ging Matteo even naar buiten om te ‘plassen’. Mark en ik zaten nog aan tafel te kaarten tot we ons ineens helemaal de tering schrokken. Matteo had de afgelopen dagen al de hele tijd zijn pistool bij zich, en die nam hij overal naartoe. Het was echt een ding uit de prehistorie en maakte een oorverdovende knal toen hij hem recht voor het raam afvuurde. Voortaan mocht hij ons wel even waarschuwen voordat hij weer zo een grapje uit ging halen. Toen ik de laatste sessie van 5 pillen in had genomen raakte mijn buik meteen van streek. Nog geen 5 minuten later stond ik buiten en moesten ze er weer uit. Toen dacht ik echt; ik moet zo snel mogelijk naar huis toe, dit is niet best. Maar een half uurtje later voelde ik mij weer beter, en het ging wel weer.

25-12: Eerste kerstdag in de Filipijnen

Ik werd wakker en voelde mij bijna weer normaal, vergeleken met de afgelopen dagen. We hadden het wel gezien bij de bang house en we verhuisde al onze spullen naar het huis van Jaime toe. Ik was sowieso van plan mijn kerst daar te vieren omdat het gewoon een hele leuke familie is en ik wilde ze wat teruggeven. Er was al heerlijk gekookt daar, maar er hing niet bepaald een kerstsfeer. Ze waren wel erg blij met de vrij simpele kerstcadeaus die ik gekocht had voor ze. In de middag begonnen we ons eigenlijk al best te vervelen dus zijn we maar interviews gaan doen. Veel mensen waren druk met kerst vieren of niet thuis omdat ze bij familie waren. We hebben dus maar twee interviews kunnen doen, maar beter iets dan niets. De rest van de dag hebben we een beetje films gekeken met de familie in het huis van Jaime. Ik dacht eerlijkgezegd dat kerst wel iets bijzonderder zou zijn dan wat ik vandaag mee had gemaakt. De afgelopen twee maanden zag je overal al kerstproducten, posters, etc. staan overal. Ik had natuurlijk al wel verwacht dat het anders zou zijn dan in Nederland, maar niet zo saai als ik het hier had gevierd. ’s Avonds kwam er wel een groepje kinderen aan de deur met een gitaartje die kerstliedjes voor ons gingen zingen. We zeiden telkens nog een, nog een, en na 5 liedjes gezongen te hebben kregen ze 20 peso’s van ons. Dit is blijkbaar ook traditie om als kind de huizen af te gaan om liedjes te zingen.

26-12: Tweede kerstdag in de Filipijnen

Het was alweer tweede kerstdag hier in de Filipijnen. En terwijl ik wakker werd om 6 uur ’s ochtends, zaten de mensen in Nederland nog lekker te genieten van een borrel op eerste kerstdag. Het feestmaal was alweer op, en we switchten weer terug naar de rijst. Er was alweer niet echt een kerstsfeer te proeven, wat wel jammer was. Jaime had het te druk met handmatig T-shirts te drukken voor zijn basketbalteam van de gemeente. We gingen maar gewoon weer films kijken met de kinderen. Na de lunch gingen we naar Art’s huis om hem ook een fijne kerst te wensen en zijn motor te lenen. Vandaag gingen we iets verder dan het centrum van Divilacan interviews doen in de hoop dat daar wel wat meer mensen thuis waren. We gingen naar de volgende barangay wat ongeveer een half uurtje was op de motor. Hier hebben we een paar interviews gedaan en ook nog een paar in het centrum. Mijn originele plan was om een paar dagen in de roost site te gaan, goede exit counts te doen en vervolgens ook zo veel interviews als mogelijk. Dit zou gekund hebben als onze vlucht de eerste dag wel was gegaan. Maarja… die ging 5 dagen later en daarna was ik ook nog eens ziek waardoor ik niet in staat was iets te doen. Ik had niet echt veel motivatie meer om nog dingen te gaan ondernemen hier en we besloten om de volgende dag maar naar huis te gaan. We wilden wel op tijd terug zijn met nieuwjaar in Cabagan. Als dat ook weer 5 dagen ging duren, dan mochten we inderdaad morgen weer teruggaan. Matteo bracht ons terug naar Maconacon in de kulong kulong van Jaime en we sliepen weer bij de DENR. Matteo wilde liever terug naar Divilacan, dus namen we afscheid van onze goede vriend daar.

27-12: Maar weer terug

Er was gelukkig geen gezeik meer met wachten op vluchten, want we zaten in de eerste vlucht van vandaag. Na een tijdje wachten op het regenachtige vliegveld landde het vliegtuigje eindelijk vanuit Tuguegarao en konden wij instappen. Het was ook echt slecht weer hier, veel regen en wind. De reden waardoor al onze vluchten voorheen gecanceld waren was omdat het hier in Maconacon zogenaamd slecht weer was. Het was nu net zulk slecht weer en dan gaat hij toch wel... Het kon mij eerlijkgezegd ook niets meer schelen, ik wilde gewoon zo snel mogelijk naar huis en mij opmaken voor mijn terugkeer naar Nederland. In Tuguegarao was het overigens gewoon prachtig weer, de zon scheen en het was lekker warm. We gingen zo snel mogelijk weer terug naar Cabagan toe en het eerste wat ik deed was mijn bed induiken en er niet meer uitkomen tot de volgende dag.

28-12: Uitzieken

Ik voelde mij nog steeds niet fantastisch maar het werd langzamerhand wel beter. Na vandaag vond ik het ziek zijn wel mooi geweest, en ik moest er weer tegenaan. De dag na terugkomen van field work bestaat altijd uit kleren wassen en boodschappen doen. Wassen is altijd het minst leuke van de twee. Het had natuurlijk weer de hele tijd geregend tijdens mijn field trip, dus alles was weer nat en zat in plastic tasjes. Na het centrum weer bezocht te hebben ben ik maar weer in bed gaan liggen in de hoop dat ik mij morgen weer beter voel.

29-12: Office day

Ik voelde mij weer fris en kon weer dingen gaan doen die belangrijk waren. Ik heb niet veel data kunnen verzamelen de afgelopen field trips, maar ik had toch wel iets. Voornamelijk de interviews van Dinapigue duurden lang om te verwerken. Maar de grootste uitdaging nu was om weer de lokale namen van de bomen te vertalen in de Latijnse naam. Ik had dit al eerder gedaan met behulp van een boek hier, wat geen leuk werkje was. Het probleem toen was dat onze gidsen de namen van de bomen opgeschreven hadden en ik in geen mogelijkheid hun handschrift kon ontcijferen. Nu had ik het gelukkig zelf opgeschreven, alleen het probleem nu was dat er te veel verschillende bomen waren. Ik was al de halve dag bezig geweest met de interviews, en de exit count data. Ik kreeg de bomen dus helaas niet af vandaag. Ik moest wel nog een presentatie gaan geven voordat ik naar huis ging zodat de mensen hier alvast een idee hebben van wat ze kunnen verwachten in mijn eindrapport. Deze moest ik woensdag gaan geven, dus veel tijd had ik niet om voor te bereiden. De werkdag was alweer over dus ik moest morgen weer terugkomen om de rest van mijn data te gaan verwerken.

30-12: Nog een office day

In de ochtend ben ik langs de office geweest om de laatste paar bomen in het boek op te zoeken en deze te verwerken in mijn datasheet. Ik zag al meteen een groot verschil in soortensamenstelling vergeleken met Divilacan. In Baggao, waar deze data van was, waren wel 7 keer zo veel verschillende boomsoorten. Hiervan was de lokale naam in 80% van de gevallen niet in het boek te vinden. In de roost site vroeg ik bij elke boom aan de agta’s wat de naam was, en toen zeiden ze al telkens wat anders. Zo veel verschillende boomsoorten kunnen er toch niet zijn, dacht ik toen al. Nu zat ik met de resultaten voor mijn neus, waar ik maar aan moest geloven. Thuis heb ik mijn presentatie in elkaar geknutseld en ben daarna naar Randy gegaan om onze oudejaarsdagplanning te bespreken. Ik had nog een keer te goed van hem en de buurman om nog een keer te gaan schieten. We hadden een drinking session bij Jong, de buurman. Hij had deze dag 40 kogels gekocht in Tuguegarao, waar we morgen ‘fun’ mee zouden hebben zei hij.

31-12: Oud en nieuw

Ik ging zo vroeg mogelijk naar Randy’s huis toe, want er moest veel voorbereid worden vandaag. Vergeleken met kerst in Divilacan wordt oud en nieuw hier wel goed gevierd. Randy liet ook de foto’s zien van hoe zij kerst gevierd hebben in Cabagan, en dat zag er ook een stuk gezelliger uit dan bij mij. Ik denk dat we een beetje pech hebben gehad bij een plek uitkiezen voor kerst, al dacht ik dat het daar best leuk zou worden. We gingen naar het centrum toe van Cabagan om wat inkopen te doen. Toen we terug waren gingen wij Jong langs om te kijken of zijn kater al over was. Hij was wakker hoor, en we konden op naar de schietbaan. Rodel, Mark en Julius (Jong’s broer) wilden ook graag mee, en daar gingen we met z’n 6’en op twee motors op naar de schietbaan. Een echt professionele schietbaan was het niet echt. Het was gewoon een verlaten stukje land met een paar palen waar wat flesjes, blikjes en schietschijven aan vast zaten. We kregen eerst een korte instructie van Jong over hoe het precies werkte en waar we een beetje op moesten letten. Hij deed het even voor en vuurde twee kogels door de schietschijf. We stonden denk ik 5 meter van Jong vandaan, maar alsnog kreeg je een piep in je oren van het geluid wat eraf kwam. We droegen uiteraard geen oorbeschermers, dus het kwam erg hard aan. Na Jong was het mijn beurt om te schieten. Ik had eerlijkgezegd de terugslag veel erger verwacht, sinds we met een .45 kaliber schoten. Met mijn richten was niet veel mis, ik was de enige die in de eerste ring van de schietschijf wist te schieten. Ik vond het best leuk om te doen, behalve het geluid wat het maakte. Uiteindelijk waren de kogels op en toen konden we weer naar huis. Thuis waren Snooky en Vangie al bezig met allemaal eten voor te bereiden voor vandaag en vannacht. Ze hadden geen hulp nodig, dus wij konden alvast beginnen met drinken. Langzaam kroop de tijd dichterbij twaalf uur en begon iedereen een beetje in de feeststemming te komen. Aan aftellen deden ze niet echt, maar vuurwerk wel. Veel geld hadden ze natuurlijk niet voor mooi siervuurwerk, maar een paar fonteintjes en vuurpijlen waren al goed genoeg. Er lagen al een aantal dagen wat vuvuzela’s in het huis van Randy waar de kinderen van Mark op los gingen. Nu snapte ik waarom ze die hadden. Om twaalf uur is het hier blijkbaar de bedoeling om zo veel herrie te maken als mogelijk en gingen ze allemaal los op de vuvuzela’s ook de toeters van de auto en motor werd goed gebruik van gemaakt. Na 10 minuten was het wel leuk geweest en we gingen weer naar binnen verder met drinken. Randy zag dat Mark en ik het schieten van vanmiddag wel leuk vonden, en hij wou nog een keer schieten. Hij trok een la open en haalde hier een zakje kogels uit. We hadden natuurlijk geen tijd om meer naar de schietbaan te gaan, dus we schoten maar gewoon alle drie een kogel in de lucht. We hebben Jong nog even weggetrokken bij zijn familie, want daar was het dooie boel en bij ons was het wel leuk. Uiteindelijk ben ik rond een uurtje of 3 naar huis gegaan en kon ik zeggen dat 2017 een succesvol jaar was.

1-1: Nieuwjaarsdag

Iedereen had lekker uitgeslapen vandaag en rond het middaguur kwam ik pas mijn nest uit. Ik ging naar Randy toe, die mij meenam rond Cabagan om een toertje te doen en iedereen een gelukkig nieuw jaar te wensen. We gingen langs bij zijn huis, familie, vrienden, etc. Eenmaal weer terug bij het huis moesten we natuurlijk de drank opmaken die gisteren niet opgegaan was. Zo was mijn goede voornemen om minder te drinken in het nieuwe jaar nu al te betwijfelen of dat wel ging lukken.

2-1: Voorbereidingen

Ik had nog precies een week over in de Filipijnen dus ik moest mijn gedachtes alweer een beetje op thuiskomen gaan zetten. Nanouk was overigens al naar huis gegaan toen ik in Divilacan zat omdat zij al klaar was met haar project en thuis wilde zijn met kerst. Ik moest nu dus ook gaan denken hoe ik in Manila ga komen. Ik had al gekeken naar hoeveel een vliegticket kost, maar die was al opgelopen naar 70 euro. Normaalgesproken betaal je 20-30 euro voor zo een ticket, dus dit was wel een beetje te duur. Overigens had ik niet echt de beste ervaringen met het vliegveld in Tuguegarao gehad. Zij hebben in totaal 7 keer mijn vlucht gecanceld, dus ik wilde eerlijkgezegd niet graag vliegen. Dan zat er maar 1 ding op… de bus. Ook de bus was geen geweldige ervaring de eerste keer, maar toen ging ik in de dag. Toen deed ik er 15 uur over, maar als je de nachtbus neemt is het maar 12. De bus is ongeveer een tientje en je hebt garantie dat je aankomt op je eindbestemming. Het kan niet zomaar gecanceld worden, en anders neem je de bus van een uur later. Ik besloot dus maar met de bus te gaan. Om te voorkomen dat ik naar Tuguegarao ga zondag en te horen dat de bus vol zit, ging ik nu alvast een ticket boeken. Er zijn twee bus companies, Victory Liner en Florida. Florida is goedkoper en sneller dus ik wilde met die gaan. Toen ik op dat station aankwam stond er een rij van 60 mensen. Daar ging ik natuurlijk niet instaan om een ticket te boeken. Dan maar met Victory, waar een aanzienlijk kortere rij stond. De busstations zijn normaalgesproken niet zo druk, maar nu gaat iedereen terug na familie bezocht te hebben tijdens de feestdagen. Ik had mijn kaartje bemachtigd en ging weer terug naar Cabagan toe. In de avond heb ik nog even mijn presentatie voorbereid voor morgen, want ik wist niet hoe belangrijk het zou gaan worden.

3-1: Presentatie

Joni had mij een bericht gestuurd dat ik mijn presentatie om 10 uur moest doen, dus ik was er om 10 uur. Er waren maar een paar mensen op de office, want de rest was op een ‘officiele duty’. Ik moest dus wachten tot de middag om mijn presentatie te geven. Toen ik weer terugging naar mijn huis kwam ik Randy onderweg tegen. Zij waren op weg naar Randy zijn huis omdat zijn vader overleden was. Het ging al een tijdje slecht met zijn vader, hij was al heel oud en at niet meer. Vannacht was het dus gebeurd, een erg treurig begin van het nieuwe jaar voor hem. Ik ging thuis nog maar verder mijn presentatie leren en een beetje lezen tot het tijd was. In totaal zaten er denk ik 8 mensen bij mijn presentatie, dus ik wist dat het niet echt heel belangrijk ging worden. Het verhaal zat natuurlijk al heel goed in mijn hoofd omdat ik de afgelopen 4,5 maand hier mee bezig ben geweest. Ik had niet veel data en ik liet ook wel blijken dat ik dat wel jammer vond. Ik vroeg ook tips aan hun hoe ik met zo weinig data nog een goed verslag ga schrijven. Ze zeiden dat ik er natuurlijk niks aan heb kunnen doen dat ik weinig data heb, en dat dit altijd een risico van het vak is. Daar was ik het mee eens, ik heb hard gewerkt en er alles aan gedaan om zo veel mogelijk te doen tijdens mijn field trips, maar het ging nou een maal niet zoals gepland. Ik heb nog even nagepraat met iedereen in de office en ze bedankt voor de afgelopen tijd. Ik heb ze ook uitgenodigd om naar mijn afscheidsfeest te komen van vrijdag. Bij het vorige feest wat ik met Max gegeven had is niemand komen opdagen van de office, ook al hadden we iedereen uitgenodigd.

4-1: Saaie dag

Vandaag had ik niet zo veel zin om iets te doen. Al mijn werk zat er op, ik hoefde niets meer te doen qua data verwerken of iets anders op de office. Ik ging mij maar gewoon lekker expres een dag vervelen en helemaal niets doen. Iedereen hier die ik kende was bij Randy zijn huis op bezoek en er waren helemaal geen studenten op de ISU omdat zij vakantie hadden. Ik ben de dag doorgekomen met een beetje lezen en spelletjes doen op mijn computer.

5-1: Afscheidsfeest

Ik ging al vroeg naar centro om al mijn boodschappen te doen voor het afscheidsfeest. Toen ik het feest met Max had gegeven ging er natuurlijk van alles mis in de planning. Dat moest nu beter. Ik wilde zo snel mogelijk terug zijn om alles voor te bereiden omdat dat toch meer werk was. Als eerste ben ik naar de markt gegaan en boodschappen gedaan in de supermarkt, wat redelijk snel ging. Toen moest ik ook natuurlijk nog een videoke gaan huren voor het feest. Vorige keer ging dit wel snel, besteld en ze kwamen het brengen. Dit keer moest de hele videoke nog in elkaar gezet worden. Ik gaf hem het adres waar hij het moest brengen, maar daar snapte hij geen drol van. Ik moest wachten tot hij de videoke machine in elkaar had geknutseld. Na een uur was hij eindelijk klaar en reden ze achter onze tryicle aan naar het huis toe. Ze hadden de boel geïnstalleerd, en ik kon beginnen met voorbereiden. Eerst moest ik nog naar Randy’s huis om spullen op te halen als stoelen, schaaltjes, pannen, etc. Randy had alleen zo ongeveer zijn hele inboedel verhuist naar zijn andere huis in Cabagan. Als iemand hier overleden is in de Filipijnen wordt het lichaam eerst een week lang gewaarborgd in het huis. Iedereen komt dan op bezoek om afscheid te nemen en zo raar als het klinkt soort van feest te vieren. Bijna alle tafels en stoelen waren dus verdwenen uit het huis, maar ik had niet zo veel nodig gelukkig. Ik had Mark zijn zoontje ook meegenomen om wat klusjes voor mij te doen. Voor 20 peso’s ging hij alle appels schillen en de loempia velletjes van elkaar halen wat echt een kut werkje is. Toen hij niets meer te doen had, begon hij een beetje rond het huis te springen en irritant te doen en heb ik hem weggestuurd want daar had ik geen tijd voor. Tot mijn verbazing had ik alles op tijd af en hoefde ik alleen nog maar rijst en pasta te koken, maar dat is vers het beste. Nu was het alleen nog maar wachten op de gasten. Ineens klonk er allemaal gegil in de woonkamer, al de kinderen waren dus aangekomen. Ik gaf ze wat frisdrank en toen waren ze gelukkig stil… voor eventjes. Ze vonden het natuurlijk geweldig om hierbinnen te zijn en hebben elk hoekje van het huis afgezocht uit nieuwsgierigheid. Even later kwamen ook Randy, Mark en Jong binnen met hun vrouw. Nog later kwam Junior, Donald en nog wat aanhang en toen was het al zo goed als vol. Ik had Darius ook uitgenodigd die we wat later ook nog opgehaald hebben aan de weg, en zo hadden we een gezellig comité voor het feestje. Niemand van Mabuwaya was op komen dagen, wat mij eerlijkgezegd niet echt verraste. Het was wel prima zo, ze zouden niet veel toevoegen qua gezelligheid. Randy voelde zich alleen niet echt op zijn gemak zag ik, natuurlijk door de situatie met zijn vader. Ik zei tegen hem dat het beter was als hij naar zijn vader toe ging en dat ik morgen wel bij hem langs zou komen om afscheid te nemen. Langzamerhand droop iedereen een beetje af omdat zij te dronken waren, en op een gegeven moment mocht het ook wel ophouden van mij. Ik was alleen nog met Darius over, die ook kwam slapen omdat hij te ver weg woonde.

6-1: Laatste nacht in Cabagan

Ik was nog in diepe slaap tot Darius ’s ochtends op mijn deur klopte om mij wakker te maken. Hij wilde op tijd naar huis zodat hij nog wat aan zijn dag had, wat ik wel begreep. We maakten snel een ontbijtje en ik bracht hem naar Jong toe die hem met de trycicle weggebracht heeft. Het was aardig van hem om van zo ver te komen om mijn afscheidsfeestje te komen bezoeken, goeie gozer is het. Ik had om 1 uur met Donald afgesproken om naar de cockpit arena te gaan om naar hanengevechten te gaan kijken. Dat betekende dat ik een beetje moest opschieten met opruimen, want ik had niet de hele dag meer. Ik had ’s avonds al een beetje gedaan en het in water gelegd, dus de afwas viel wel mee vandaag. We hadden om 1 uur stipt afgesproken bij Randy’s huis, en hij was op tijd. Donald is de enige Filipijn die ik in 4,5 maanden tijd ontmoet heb die zich aan de klok houdt. Junior was ook mee, en we reden naar de cockpit arena toe in San Pablo. We waren al aan de late kant, want de hele parkeerplaats stond al helemaal volgebouwd. Van buiten hoorde je al het geschreeuw al komen vanuit de arena. We moesten een kleine entreeprijs betalen en toen nog eens een plekje zien te vinden in de overvolle arena. Iedereen stond allemaal in een hoekje, terwijl aan de andere kant meer dan genoeg plek was. Wij gingen daar maar gewoon lekker zitten, terwijl de rest van de mensen allemaal bij de ingang bleef. Ik kwam er wel achter op een gegeven moment waarom iedereen daar stond. Dit was namelijk de plek waar al het gokken plaatsvond. Voordat het gevecht begint is echt bijna iedereen aan het schreeuwen in de arena. Voor het gevecht maken ze dus allemaal weddenschappen met elkaar kris kross door de arena heen. Buiten schreeuwen gebruiken ze ook allemaal verschillende handgebaren die de hoogte van het bod indiceren. Zodra de scheidsrechter zegt dat het klaar is, is het ook meteen klaar. De mensen in de arena worden doodstil en hopen dat hun haan gaat winnen. In de pit zijn dus twee hanen die het tegen elkaar gaan opnemen. Beide hebben een andere eigenaar, die tegen elkaar wedden. Ik vroeg aan Donald om hoeveel ze wedden, en soms gaat het echt over honderden euro’s voor een gevecht. Aan een van de benen van de haan zit een mesje bevestigt, wat het wapen is van de haan. De hanen worden dan losgelaten in de pit en gaan dan een beetje pikken op de grond. Pas op het moment dat ze doorhebben dat er een andere haan bij hun zit, vallen ze elkaar aan. Zonder het mesje gebeurt er niks, dan pikken ze alleen maar naar elkaar. Het zorgt er dus voor dat het gevecht sneller overgaat. Sommige gevechten duurde echt minutenlang en sommige waren in een paar tellen over. Als het zo lang duurde was het wel akelig om aan te zien. Ze lagen dan allebei halfdood op de grond en werden telkens weer bij elkaar gebracht. Er is pas een winnaar als er ook een dode haan is, maar soms gaat het gewoon niet meer. Dan liggen ze daar een beetje met zijn tweeën op de grond. Hun natuurlijke instinct is om als ze een andere haan zien deze te verdrijven, maar ze kunnen geen kant op. Als zo een dier in het wild verzwakt zou zijn kan hij tenminste nog vluchten, maar nu niet. Na een paar gevechten had ik het wel gezien, en ik ben het er mee eens dat het afgeschaft moet worden. De reden dat ik er toch heen ben gegaan is omdat ik nieuwsgierig was naar hoe de hele procedure een beetje in elkaar zat. De hele wereld eromheen is ook best interessant vind ik, alleen het doel van het broeden enz. voor de hanen is natuurlijk niet goed. We gingen naar Donald zijn huis, want die wilde hij graag laten zien aan mij. Zijn vrouw had al een fles gin op tafel gezet met eten, die in no time leeg was. De werkers van Donald hielpen mee aan de tweede fles gin, en toen voelde ik hem al aardig zitten. Donald is populair in Cabagan, dus we gingen overal langs die avond. Eerst naar zijn broer en toen naar oude vrienden van school. Ik had Randy nog wel beloofd om langs te komen en ze hadden mij daar afgezet. Donald en Junior gingen weer terug naar die vrienden, maar daar had ik geen zin in en ik bleef bij Randy. Het was echt ongelofelijk druk bij het huis, er waren denk ik wel een stuk of 200 mensen. De ene was aan het praten, de ander drinken, kaarten, gokken, etc. Er was niet echt iemand van mijn leeftijd, dus ging ik maar kaartspelletjes doen met de kinderen die het helemaal geweldig vonden. Wat later op de avond was al bijna iedereen naar huis gegaan en wilde ik ook naar huis toe. Randy zou me brengen, maar zijn auto stond geparkeerd achter het huis. Er waren nog een paar mensen bezig met domino spelen of zoiets dus we konden er niet door. Randy zei over een uurtje zijn ze wel weg. We waren allebei in slaap gevallen in de auto omdat het zo lang duurde. Ineens hoorde ik de auto starten, en ik dacht ‘nice we gaan eindelijk’. Ik keek op de klok en het was al 4 uur midden in de nacht. Ik had nooit gedacht dat ik mijn laatste nacht in Cabagan door zou brengen in de auto…

7-1: Terug naar Manila

Na een gebroken nacht kwam ik rond het middaguur mijn bed uit. Het was tijd om mijn laatste douche te nemen in het huis, wat te eten en vervolgens mijn koffer eindelijk in te pakken. Een moment waar ik al een hele tijd naar uit keek. Mijn bus ging om 8 uur in de avond, dus ik had de tijd om rustig aan te doen. Al mijn oude kleren heb ik in een grote zak gedaan en aan Mark gegeven. Hij zou het meenemen naar Baggao en het daar aan wat aga’s geven. Die kunnen dat wel waarderen denk ik. Ik wilde nog even bij Randy langsgaan om gedag te zeggen tegen hem en zijn familie. Ik had ook nog een paar kilo aan 1 peso munten, 420 om precies te zijn. Die kon ik natuurlijk niet meer uitgeven dus heb ik de helft aan Mark zijn kind en de helft aan Randy zijn kind gegeven. Jong bracht mij naar Randy zijn huis, waar nog evenveel mensen waren als gisteren. Volgens mij waren het ook precies dezelfde mensen als gisteren. Ik moest eerst nog even snel naar het internetcafé om een hotelletje te bespreken voor de volgende dag in Manila. Eenmaal weer terug bij Randy hebben we nog een paar Red Horse gedronken voordat ik echt moest gaan. Ik gaf hem een dikke knuffel en hem beloofd dat we elkaar nog een keer zouden zien. Ik sprong weer bij Jong in de trycicle met Mark, op naar de van stop. Er reden natuurlijk geen vans meer naar Tuguegarao omdat het al donker was. Gelukkig kwam er eentje aanrijden die al onderweg was vanuit Ilagan die nog plek had. Nu moest ik ook na maandenlang afscheid nemen van Mark en Jong, waarschijnlijk voor altijd. Maar goed, we kunnen altijd nog verder praten op Facebook en video calls doen. Toen was ik weer helemaal alleen, achterin de van met bijna mijn koffer op schoot. Ik werd afgezet bij het busstation en we konden bijna vertrekken. Er zat een jongen naast mij, maar die had niet zo veel zin om te praten volgens mij. Ook wel lekker rustig, een stille busrit met alleen een muziekje op. De rit ging gelukkig veel sneller omdat er geen verkeer was op de weg. Ook was het een nachtrit, dus kan je ook een beetje slapen.

8-1: Dagje Manila

Om 8 uur ’s ochtend kwam de bus aan in Manila. Het was een prima busrit vergeleken met de vorige. Het ging in ieder geval een stuk sneller en ik heb ook een beetje kunnen slapen. Ik nam de taxi naar mijn hotel toe, waar ik ook die twee nachten met mijn pa had geslapen in Manila. Het is een prima hotel, en als belangrijkste super dichtbij de terminal. De inchecktijd was vanaf 12 uur, maar het was pas 9 uur ’s ochtends. Ik heb anderhalf uur moeten wachten in de lobby en toen kon ik gelukkig mijn kamer al in. Ik dumpte alles en ging eerst maar even slapen, dat was wel nodig na de busrit. Aan het eind van de middag werd ik wakker en ben ik maar naar de McDonalds gegaan, want die zat toch om de hoek. Rond een uurtje of 7 begon ik mij toch een beetje te vervelen en ging ik maar een rondje lopen in de buurt van het hotel. Ik kwam langs een supermarkt waar ik een paar bier gehaald heb. Ik had niet zo veel geld meer over en ook niet echt zin om in mijn 1tje het nachtleven van Manila te gaan verkennen. Ik ben dus maar gewoon saai de hele avond op mijn hotelkamer gebleven en een beetje tv gekeken en op mijn laptop gezeten.

9-1: Laatste dag in de Filipijnen

Ik was expres laat gaan slapen om ervoor te proberen te zorgen dat mijn jetlag wat minder zou zijn als ik weer terug was. Rond lunchtijd werd ik wakker en haalde een ontbijtje bij het tankstation wat ook om de hoek zat. Na mijn brunch ging ik weer naar de supermarkt om wat goedkope sigaretten en drank te halen voor in Nederland. Mijn hotel had ook een zwembad, waar ik in de middag een beetje gechillt had tot ik naar het vliegveld moest. Het was tijd om de Filipijnen te gaan verlaten, voor in ieder geval een hele lange tijd. Mijn koffer voelde al wat zwaarder dan op de heenweg, en dat bleek bij de douane. Hij was slechts 8 kilo te zwaar, en alle gin die ik gekocht had kon er meteen weer uit. Gelukkig had ik expres niet zo veel in mijn rugtas gestopt, maar die zat nu propvol met spullen omdat de koffer anders niet mee mocht. Ik moest nu weer nieuwe gin gaan zoeken na de douane, wat nog een hele opgave zou gaan worden. Ik wilde graag twee flessen meenemen als een souvenir, en de mensen thuis laten ervaren hoe er daar gedronken wordt. In serieus alle winkels in de Filipijnen kan je die gin kopen, maar op het vliegveld hadden ze het natuurlijk weer niet. Op zich logisch, het is eigenlijk gewoon puur vergif. Ik heb alle winkels op het vliegveld afgezocht, maar geen een had hetgeen waar ik naar opzoek was. Het enige wat ik konden vinden was een fles Emperador en nog een gin, maar dat was niet de klassieke 4x4 fles. Het was premium ofzo, maar er was niets anders dus heb ik die ook maar gekocht. Het duurde nog maar een uurtje voordat mijn vliegtuig zou vertrekken om 20:45. Ik heb mijn laatste peso’s opgemaakt in de bar en heb nog een paar biertjes gedronken zodat ik wat makkelijker kan slapen in het vliegtuig. Ik had weer een vlucht die een tussenstop maakte op Taipei. Hier moesten we het vliegtuig verplicht uit, om er vervolgens een half uur later weer in te gaan. Op de heenweg bleef ¾ achter in Taipei, en daar hoopte ik nu ook op zodat ik een beetje ruimte had. Helaas was dit niet het geval, er waren voor mijn gevoel alleen maar mensen bij gekomen. Ik heb maar een paar films en series gekeken in het vliegtuig tot ik er vanzelf bij inslaap viel. Ik hoefde nog maar een paar uurtjes en werd met de seconde blijer omdat ik dichterbij was.

10-1: The end

De touchdown van het vliegtuig was rond een uur of 7 in de ochtend. Ik hoefde alleen nog maar mijn bagage op te halen, en ik was weer helemaal terug. Door het glas van de bagagehal zag ik mijn vader, moeder en zusje al wachten op mij. Even later voegde mijn tante zich ook bij de groep. Even later kwam de koffer aan en kon ik een punt zetten achter dit avontuur.